Witamina C
Działanie witaminy C, jej właściwości:
– jest jedną z najważniejszych witamin wspomagających układ immunologiczny, pobudza tworzenie się komórek odpornościowych limfocytów B
– witamina C jest bardzo silnym antyutleniaczem. Chroni organizm przed szkodliwym działaniem wolnych rodników, nadtlenków lipidowych oraz innych niekorzystnych substancji.
Jest witaminą odgrywającą ważną rolę w profilaktyce chorób nowotworowych, miażdżycy.
– przeciwdziała tworzeniu się siniaków, krwawieniom, uszczelnia naczynia krwionośne
– jest niezbędna w wytwarzaniu kolagenu – podstawowej substancji tkanki łącznej, kości, zębiny oraz substancji biorących udział w uszczelnianiu naczyń krwionośnych.
– ułatwia przyswajanie żelaza w układzie pokarmowym
Niedobór witaminy C:
– objawami niedoboru witaminy C to: zmęczenie, brak apetytu, krwawienie dziąseł, ból stawowo-mięśniowy.
– niedobór witaminy C wywołuje szkorbut – choroba objawiająca się krwawieniem i zmianami zapalno-martwicowymi dziąseł, dziąseł co może prowadzić do wypadania zębów.
– niedobór witaminy C może objawiać się obniżoną odpornością organizmu
– awitaminoza może doprowadzić do niedokrwistości
Nadmiar witaminy C:
– nadmiar witaminy C sprzyja powstawaniu kamicy nerkowej, nadmiar witaminy C przekształca się w kwas szczawiowy, który wytrąca się z wapniem w postaci kamieni.
– nadmiar witaminy C jest wydalany z moczem, ponieważ witamina C jest rozpuszczalna w wodzie
– nadmiar witaminy C może sprzyjać zaburzeniom w układzie pokarmowym np. zgaga, nudności, ból brzucha
Trwałość witaminy C:
– witamina C jest substancją nietrwała, jest bardzo wrażliwa na działanie tlenu, wysokich temperatur. Jest mało wrażliwa na zamrażanie. Najwięcej witaminy C tracą produkty niewłaściwie przechowywane, poddawane nieodpowiedniej obróbce cieplnej, stary mogą wynosić nawet 80%!. Warto warzywa gotować we wrzącej wodzie, to chroni przed nadmiernym niszczeniem witaminy C.
Dobrym sposobem na zachowanie witaminy C jest proces kiszenia, kapusta kiszona zachowuje duże ilości witaminy C.
– warzywa gotowane tracą ok. 50 % witaminy C, duszone ok. 30 %, a surowe ok. 20%
– proces suszenia może powodować straty witaminy C nawet do 90%
Występowanie (produkty zawierające dużą ilość witaminy C – przykłady)
Czarna porzeczka: 100 g czarnych porzeczek zawiera 189 miligramów witaminy C
Papryka czerwona: 100 g papryki czerwonej to aż 144 mg witaminy C
Pietruszka liście: 100 g pietruszki zielonej zawiera 177 mg witaminy C
Chrzan: 100 g chrzanu zawiera 114 mg witaminy C
Brukselka: 100 g brukselki zawiera 94 mg witaminy C
Kapusta włoska: 100 g kapusty włoskiej zawiera 60 mg witaminy C
Kiwi: 100 g kiwi zawiera 59 mg witaminy C
Pomarańcza: 100 g pomarańczy zawiera 49 mg witaminy C
Cytryna: 100 g cytryny zawiera 50 mg witaminy C
Zapotrzebowanie na witaminę C:
Dokładne zapotrzebowanie na witaminę C podane jest w tabelce, poniżej podaję link.
http://www.zdrowie.med.pl/witaminy/witc_3.html
Średnie zapotrzebowanie u osób dorosłych to ok. 75 mg witaminy C na dobę. Zapotrzebowanie wzrasta m.in. u osób zestresowanych, wypijających zbyt duże ilości alkoholu, u osób palących, u osób pracujących fizycznie, kobiet karmiących piersią.
Ciekawostki:
– nie łącz ogórka zielonego z pomidorem – substancja zawarta w ogórku świeżym – askorbinaza niszczy witaminę C zawartą w pomidorze.
– osoby przyjmujące aspirynę powinny zwiększyć ilość przyjmowanej witaminy C, ponieważ długotrwałe przyjmowanie aspiryny zwiększa wydalanie witaminy C
– acerola zwana także wiśnią z Barbados, jest bombą witaminy C. Jeden owoc aceroli – waży ok. 4,5 g i ma tyle witaminy C, co 1 kilogram cytryn. W 100 g owocu znajduje się 4500 mg witaminy C, 100 razy więcej niż w cytrynie i 10 razy więcej niż w czarnej porzeczce. Owoce aceroli szybko się psują, dlatego świeże mają ograniczone zastosowanie. Można spotkać sok z aceroli, w przemyśle farmaceutycznym acerolę wykorzystuje się do preparatów witaminowych, suplementów polecanych w przeciwdziałaniu infekcjom, a także przeziębieniu.
Dominika Dietrich Stefankiewicz
Dietetyk Medyczny Gdańsk
C.H. Manahattan
